در قسمت اول از مقالهی «مفهوم Gatekeeperهای 323H. » به تعریف استاندارد 323H. ؛ معرفی اجزای آن شامل پایانهها، Gatewayها، Gatekeeperها و MCUها پرداخته شد و همچنین Zoneها و Subnet های Gatekeeper توضیح داده شدند. سپس عملکردهای Gatekeeper شامل عملکردهای اختیاری و اجباری معرفی شدند و در نهایت به 323H Protocol Suite پرداخته شد و از بین سه بخش کلی آن، بخش H.225 RAS Signaling شرح داده شد.
در این قسمت که بخش پایانی این مقاله نیز می باشد، بخشهای علامتدهی کنترل درخواست 225 و کنترل و انتقال رسانهی 245 H. شرح داده میشوند. سپس به H.225 RAS Signaling و فرایندهای یافتن GRAS Gatekeeper، ثبت یا لغو ثبت RAS، پذیرشهایRAS ، مکان RAS Endpoint، اطلاعات وضعیتRAS ، کنترل پهنای باند RAS و همچنین دو روش سیگنال دهی درخواست Gatekeeper یعنی Direct Endpoint Signaling و Routed Call Signaling پرداخته میشود.
پروتکل سیگنالینگ کنترل تماس H.225
از پروتکل سیگنالینگ کنترل تماسِ H.225 جهت تنظیم اتصال بین Endpointهای H.323 استفاده میشود. توصیههای ITU H.225، موارد استفاده و پشتیبانی از پیامهای سیگنالینگ Q.931 را مشخص مینماید.
یک کانال کنترل تماس (TCP) با قابلیت اطمینان بالا، روی یک شبکهی IP با پورت 1720 TCP ایجاد میگردد. این پورت پیامهای کنترل تماس Q.931 را با هدف اتصال، حفظ و قطع اتصال تماسها آغاز مینماید.
وقتی یک Gatekeeper در Zone شبکه حضور داشته باشد، پیامهای نصب درخواست H.225 یا از طریق Direct Call Signaling و یا GKRCS مبادله میگردند. اگر Gatekeeperی حضور نداشته باشد، پیامهای H.225 مستقیما بین Endpointها مبادله میشوند.
کنترل و انتقال رسانهی H.245
H.245 به پیامهای کنترل End-to-End بین موجودیتهای H.323 رسیدگی مینماید. فرایندهای H.245 کانالهای منطقی را برای انتقال صدا، تصویر، داده و اطلاعات کانال کنترلی تثبیت مینمایند. از این عملکرد برای مذاکره در مورد استفاده از کانال و قابلیتهایی مانند موارد زیر استفاده میگردد:
- کنترل جریان
- قابلیت مبادله پیامها
شرح H.323 Protocol Suite
روش یافتن GRAS Gatekeeper
این فرایندی است که پایانهها یا Gatewayهای H.323 از طریق آن Gatekeeperهای Zone خود را مییابند.
- اگر یک 323 Endpoint نداند که Gatekeeperش کیست، میتواند یک درخواست (Gatekeeper (GRQ را ارسال کند. این درخواست، یک دیتاگرام UDP است که به سوی پورت مقصد 1718 که به خوبی شناخته شده است ارسال شده و به شکل یک IP Multicast با آدرس گروه Multicast 224.0.1.41 ارسال میگردد.
- یک یا چند Gatekeeper میتوانند با پیام Gatekeeper Confirmation یا به اختصار GCF جواب مثبت و یا با پیام Gatekeeper Reject یا به اختصار GRJ جواب منفی بدهند. پیام رد درخواست حاوی دلیل رد است و ممکن است در مورد Gatekeeperهای جایگزین اطلاعاتی را برگرداند. Auto discovery به یک Endpoint این توانایی را میدهد که از طریق یک پیام Multicast درخواست Gatekeeper یا به اختصار GRQ، بتواند Gatekeeper خود را شناسایی کند. از آنجایی که نیازی نیست Endpointها به طور استاتیک برای Gatekeeperها پیکربندی شوند، این روش سربار اجرایی کمتری دارد. یک Gatekeeper با پیام GCF یا GRJ پاسخ میدهد. میتوان یک Gatekeeper را پیکربندی کرد تا فقط به Subnetهای خاصی پاسخ دهد.
نکته حائز اهمیت آن است که یک Cisco IOS Gatekeeper همیشه به یک GRQ با پیام GCF یا GRJ پاسخ میدهد و هرگز سکوت نمیکند.
اگر Gatekeeperی در دسترس نباشد، Gateway به صورت دورهای سعی میکند دوباره Gatekeeperی را پیدا کند. اگر یک Gateway متوجه شود که Gatekeeper آفلاین شده است، دیگر درخواستها را قبول نمیکند و سعی میکند دوباره Gatekeeperای را پیدا کند. درخواستهای فعال تحت تاثیر قرار نمیگیرند.
جدول زیر پیامهای یافتن RAS Gatekeeper را تعریف میکند:
| یافتن Gatekeeper | |
| (GRQ (Gatekeeper_Request | پیامی ارسال شده به Gatekeeper توسط Endpoint. |
| (GCF (Gatekeeper_Confirm | پاسخی از سوی Gatekeeper به Endpoint که آدرس انتقال کانال RAS متعلق به Gatekeeper را نشان میدهد. |
| (GRJ (Gatekeeper_Reject | پاسخی از سوی Gatekeeper به Endpoint که درخواست Endpoint برای ثبت را رد مینماید که دلیلش معمولا خطا در پیکربندی Gateway یا Gatekeeper است. |
ثبت یا لغو ثبت RAS
ثبت فرایندی است که توسط آن، Gatewayها، پایانهها و یا MCUها به یک Zone ملحق میشوند و آدرسهای IP و Alias خود را به Gatekeeper اطلاع میدهند. ثبت پس از فرایند یافتن رخ میدهد. هر Gatewayی میتواند تنها با یک Gatekeeper فعال عمل ثبت را به انجام برساند. به ازای هر Zone، تنها یک Gatekeeper فعال وجود دارد.
H.323 Gateway با یک H.323 ID (Email ID) یا یک آدرس E.164 ثبت میگردد. برای مثال:
- EmailID (H.323 ID):gwy-01@domain.com
- آدرس 164:5125551212
جدول زیر پیامهای ثبت و لغو ثبت RAS Gatekeeper را تعریف میکند:
| یافتن Gatekeeper | |
| (RRQ (Registration_Request | پیامی ارسال شده از یک Endpoint به یک آدرس کانال RAS متعلق به Gatekeeper. |
| (RCF (Registration_Confirm | پاسخی از سوی Gatekeeper که ثبت Endpoint را تایید مینماید. |
| (RRJ (Registration_Reject | پاسخی از سوی Gatekeeper که ثبت Endpoint را رد مینماید. |
| (URQ (Unregister_Request | پیامی ارسال شده از Endpoint یا Gatekeeper جهت لغو ثبت. |
| (UCF (Unregister_Confirm | پیامی ارسال شده از Endpoint یا Gatekeeper جهت تاییدِ عمل لغو یک ثبت. |
| (URJ (Unregister_Reject | نشان میدهد که Endpoint از پیش با Gatekeeper ثبت نشده بود. |
پذیرشهای RAS
پیامهای پذیرش بین Endpointها و Gatekeeperها، پایهی پذیرش درخواستها و کنترل پهنای باند را فراهم مینماید. Gatekeeperها با تایید یا رد یک درخواست پذیرش، به شبکههای H.323 حق دسترسی میدهند.
جدول زیر پیامهای پذیرش RAS را تعریف میکند:
| پیامهای پذیرش | |
| (ARQ (Admission_Request | تلاش Endpoint برای راهاندازی یک درخواست. |
| (ACF (Admission_Confirm | اعطای حق دسترسی توسط Gatekeeper برای پذیرش درخواست. این پیام حاوی آدرس IP متعلق به Gateway یا Gatekeeperی که Terminate میکند است و به Gateway اصلی توانایی راهاندازی فرایندهای علامتدهی کنترل درخواست را میدهد. |
| (ARJ (Admission_Reject | درخواست Endpoint مبنی بر دسترسی به شبکه برای این درخواست بخصوص را رد میکند. |
مکان RAS Endpoint
پیامهای درخواست مکان معمولا بین Gatekeeperهای Inter-Zone استفاده میشود تا آدرسهای IP از Endpointهای Zone مختلف بدست آید. جدول زیر پیامهای درخواست مکان RAS را تعریف میکند:
| درخواست مکان | |
| (LRQ (Location_Request | درخواستی که ارسال میگردد تا اطلاعات تماس Gatekeeper برای یک یا چند آدرس E.164 درخواست داده شود. |
| (LCF (Location_Confirm | تاییدی که توسط Gatekeeper ارسال میگردد و حاوی آدرس کانال علامتدهی درخواست یا کانال RAS خودش یا Endpoint درخواست شده است. زمانی که GKRCS مورد استفاده قرار گرفته باشد، LCF از آدرس خودش استفاده میکند. زمانی که Directed Endpoint Call Signaling مورد استفاده قرار گرفته باشد، LCF از آدرس Endpoint درخواست شده، استفاده میکند. |
| (LRJ (Location_Reject | رد درخواست که توسط Gatekeeperهایی ارسال میشود که LRQای را دریافت کردهاند که Endpoint درخواست داده شده، برای آن ثبت نشده است یا منابعاش در دسترس نیست. |
اطلاعات وضعیت RAS
Gatekeeper میتواند از کانال RAS استفاده کند تا اطلاعات Status را از Endpointها بدست آورد. میتوان برای بررسی این که Endpoint آنلاین است یا آفلاین از RAS استفاده نمود. جدول زیر پیامهای اطلاعات وضعیت RAS را تعریف میکند:
| اطلاعات وضعیت | |
| (IRQ (Information_Request | درخواست وضعیت ارسال شده از Gatekeeper به Endpoint. |
| (IRR (Information_Request_Response | ارسال شده از Endpoint به Gatekeeper در پاسخ به IRQ. این پیام همچنین در صورتی که Gatekeeper درخواست بروزرسانی دورهای وضعیت را کند، از Endpoint به Gatekeeper ارسال میشود. IRR توسط Gatewayها مورد استفاده قرار میگیرد تا در مورد درخواستهای فعال به Gatekeeper اطلاع داده شود. |
| (IACK (Info_Request_Acknowledge | توسط Gatekeeper مورد استفاده قرار میگیرد تا به پیامهای IRR پاسخ داده شود. |
| (INACK (Info_Request_Neg_Acknowledge | توسط Gatekeeper مورد استفاده قرار میگیرد تا به پیامهای IRR پاسخ داده شود. |
کنترل پهنای باند RAS
کنترل پهنای باند در ابتدا از طریق توالی پیامهای پذیرش (ARQ/ACF/ARJ) مدیریت میگردد. بااینحال ممکن است پهنای باند در طول درخواست تغییر کند. جدول زیر پیامهای کنترل پهنای باند RAS را تعریف میکند:
| کنترل پهنای باند | |
| (BRQ (Bandwidth_Request | درخواستی برای افزایش یا کاهش پهنای باند ارسال شده توسط Endpoint به Gatekeeper. |
| (BCF (Bandwidth_Confirm | ارسال شده توسط Gatekeeper در تایید پذیرش درخواست تغییر پهنای باند. |
| (BRJ (Bandwith_Reject | ارسال شده توسط Gatekeeper در رد پذیرش درخواست تغییر پهنای باند. |
| (RAI (Resource Availability Indicator | استفاده شده توسط Gatewayها برای اطلاعرسانی به Gatekeeper در مورد اینکه آیا منابع لازم در Gateway برای دریافت درخواستهای بیشتر وجود دارد یا خیر. |
| (RAI (Resource Availability Indicator | اطلاعرسانی (Notification) از Gatekeeper به Gateway جهت به رسمیت شناختن دریافت پیامهای RAI. |
مقایسه Gatekeeper-Routed Call Signaling در مقابل Direct Endpoint Signaling
دو روش سیگنالینگ تماس Gatekeeper وجود دارد:
- سیگنالینگ مستقیم Endpoint: این روش پیامهای نصب درخواست را به Gatewayی که Terminate میکند یا به Endpoint هدایت میکند.
- سیگنالینگ تماس مسیریابی شده Gatekeeper یا به اختصار GKRCS : این روش پیامهای نصب درخواست را از طریق Gatekeeper هدایت مینماید.
Gatekeeperهای Cisco IOS مبتنی بر Direct Endpoint Signaling میباشند و از GKRCS پشتیبانی نمیکنند.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
